^{Picture: Odobiochem}

Witaj na Ziemi!

To ciało niebieskie jest Ci pewnie najlepiej znane. To tutaj możemy swobodnie oddychać powietrzem. Tu latem chodzimy w T-shirtach i kapiemy się w morzach (pozbawionych żrącej siarki), a zimą wystarczy ciepła kurtka i gorąca herbata. Stąd prowadzimy wszelkie nasze badania i eksploracje, o których właśnie czytasz. Witaj w domu!

Trzecia planeta od Słońca i piąta co do wielkości, Ziemia jest największą planetą skalistą Układu Słonecznego. Jesteśmy jak na razie jedynym tak niesamowitym, znanym nam miejscem we Wszechświecie, w którym zrodziło się życie, około 4 miliardów (4 000 000 000) lat temu.

Począwszy od organizmów jednokomórkowych, przez dinozaury, aż po Ciebie.

Ale Ziemia nie zawsze wyglądała tak, jaką ją znamy. Obecny podział na 7 kontynentów jest rezultatem wielu zmian klimatycznych i ruchów płyt tektonicznych w litosferze Ziemi, tak zwanej „wędrówki kontynentów”. Zmiany w skorupie ziemskiej miały również nieodzowny wpływ na życie, które w międzyczasie odbywało się na powierzchni.

Procesy te są bardzo skomplikowane, ale do rozwiązania naszej zagadki potrzebujemy tylko uproszczonego modelu: już w okresie jurajskim i kredowym (era dinozaurów) płyta afrykańska i indyjska wraz z kilkoma mniejszymi płytami przesunęła się na północny wschód, podczas gdy płyta euroazjatycka przesunęła się na południe. Natomiast główna kolizja płyt nastąpiła po epoce dinozaurów.

Pomiędzy płytami znajdował się starożytny ocean Tetyda, który stopniowo zanikał, gdy wcześniejsze dno morza wzniosło się w wyniku zderzenia płyt. Rosnące wciąż ciśnienie spowodowane dryfem kontynentalnym ostatecznie wypchnęło płyty wysoko w górę – wiele tysięcy metrów w przypadku Alp i Himalajów.

Kształtowanie się alpejskiego krajobrazu, który dziś obserwujemy, jest stosunkowo niedawnym wydarzeniem - ma zaledwie dwa miliony lat. Jest to ciągły i wciąż trwający proces fałdowania i erozji. Gdy nowsze osady podlegają erozji, starsze, już złożone osady z czasów Tetydy uwidaczniają się, wraz ze skamieniałościami z czasów, gdy ten kawałek Ziemi leżał pod wodą.

To jest powód, dla którego obecnie można znaleźć skamieniałości morskie podczas jazdy na nartach w Alpach, a nawet podczas wspinaczki na szczyt najwyższej góry na Ziemi, Mount Everest.

^{Picture: Jochen Woessner. Schmidt and Kissling: Tectonics.}